Binnenkort verschijnt het 18e nummer van het vakblad projectmanagement en agilemanagement. De rode draad in dit nummer zijn de, steeds complexer wordende, trends in projectmanagementland.
In het redactionele hoofdartikel gaat Luuk Ketel in op het feit dat KWD Resultaatmanagement dit jaar 25 jaar bestaat. In die 25 jaar zijn er steeds meer in plaats van minder projecten en projectmanagers gekomen. Projecten zijn daarnaast steeds complexer geworden. En daar biedt het oerwoud aan methoden geen of onvoldoende oplossingen voor. In deze 25 jaar is KWD nog steeds bezig met het volgen van trends en het uitdragen van kennis middels o.a. boeken, dit vakblad en de jaarlijkse vakdag. Ik zou zeggen ga zo door!
Trends in projectmanagement ChatGPT ziet de volgende trends ziet op het gebied van projectmanagement ‘Overall, these trends reflect a shift towards more flexible, collaborative, and data-driven approaches to project management, as well as a greater focus on sustainability and emotional intelligence’. In dit artikel vergelijkt Bert van der Hooft de ChatGPT-antwoorden met de IPMA-sessies over trends in projectmanagement. Bert ziet overeenkomsten maar zeker ook onderbelichte trends zoals projectmanagers die zich steeds meer gaan richten op de outcome ipv de output. Verschuift de projectmanager-rol dan richting programmamanager-rol?
Omarm onvoorspelbaarheid Edzo Botjes, Antifragility Architect bij Xebia, deed onderzoek naar de steeds complexer wordende projecten en de invloed daarvan op de weerbaarheid en flexibiliteit van organisaties en legde zijn bevindingen vast in zijn thesis Defining Antifragility and the Application on Organisation Design. Zijn stelling luidt: ‘Overal waar we twee of meer systemen hebben die invloed op elkaar hebben, krijg je een onvoorspelbaar systeem. Acceptatie van deze onvoorspelbaarheid is de enige manier om toch met zo’n systeem om te gaan’. Hij bepleit focus op de lerende organisatie.
Ronald Kappert evalueert in zijn artikel ‘Hoe goed zijn we in het voorspellen van trends?’ een zestal trends die in projectmanagement zoals verwoord in TIEM uit 2010. Drie van de zes waren de spijker op zijn kop maar de impact op het vakgebied ontbrak. Vervolgens staat Ronald stil bij een artikel uit dit vakblad van 5 jaar terug waar wel de impact op deze trends met projectmanagers werd besproken zodat het kijken naar trends zelf een trend is geworden.
Ronald Kappert en Jaap Stoppels houden een pleidooi in hun artikel ‘Van de Prince geen kwaad’ voor PRINCE2. Afhankelijk van het type veranderopgave en de omgeving zal de juiste methode gekozen moeten worden. En dat hoeft niet altijd agile te zijn. Met de in het artikel genoemde beperking van PRINCE2 dat ‘veel documenten goed zijn voor het verkrijgen van het gewenste projectresultaat’ ben ik het niet eens. Dit ontstaat als de projectmanager het PRINCE2 principe ‘op maat maken’ onvoldoende omarmt en dat is m.i. een reden dat PRINCE2 nog wel eens als te bureaucratisch wordt neergezet.
Rik Berbé gaat in zijn artikel ‘Welke PM-aanpak past bij welk project?’ in op een zestalprojectmanagement aanpakken; Waterfall, Scrum, Lean Startup, Design Thinking, Natural Step en Systemic Design. Aan de hand van korte beschrijvingen en het plotten op de Stacey-matrix lat hij zien wanneer welke aanpak het beste kan worden gebuikt. Daarnaast maakt hij onderscheid tussen twee stromen in de projectmanagement wereld: analytisch en synthetisch. Dit onderscheid is nieuw voor mij en had wel wat verder uitgewerkt mogen worden.
ICT-complexiteit: Wat is dat precies? Het is in ieder geval subjectief Bart van den Hooff ziet verschillende vormen van complexiteit. Subjectieve complexiteit concentreert zich op de percepties die verschillende stakeholders hebben van de complexiteit van het ICT-landschap (technische complexiteit) van een organisatie (dynamische complexiteit). Iets wat voor de een complex is, hoeft dat voor de ander niet te zijn. Aan de hand van voorbeelden werkt hij dit verder uit en laat hij zien wat complexiteit betekent voor de projectmanager.
Boekrecensie Ook deze keer weer een recensie van mijn eigen hand, van het boek AI and the project manager – How the rise of artificial intelligence will change your world, van Peter Taylor. Dit boek laat zien dat AI niet de silver bullet is om al onze project gerelateerde problemen op te lossen. Het boek geeft veel AI-voorbeelden, van ideeën tot gerealiseerde AI-oplossingen. Voor degenen die nog niet bekend zijn met AI en projectmanagement krijg je een aantal eerste inzichten, definities en AI-voorbeelden.
Digitaliseren onderwijs projectmanagement In dit stuk behandelt Steven Nijhuis de belangrijkste uitkomsten van zijn promotieonderzoek naar het lesgeven in projectmanagement en hoe dit is te verbeteren. Aan de hand van de ISO-21500 norm heeft Steven een opleidingsprofiel samengesteld op basis van de belangrijkste processen uit de vijf procesgroepen. Om hiermee enerzijds tegemoet te komen aan de beperkte beschikbare lestijd en anderzijds om een basis neer te leggen voor de junior projectmanager. Hij ziet transitiemanagement als nieuwe uitdaging. Vormgeven aan bijvoorbeeld de energietransitie, klimaatadaptatie, of de woonopgave vereist sturing, in de vorm van programma’s die projecten aansturen. Ik heb mijn twijfels bij de opmerking ‘Niet voor niets worden in projectvolwassen organisaties programma’s toevertrouwd aan ervaren projectmanagers.’ Programmamanagers zijn m.i. andere type mensen dan projectmanagers. Een goede projectmanager kan een slechte programmamanager zijn en andersom. Als volgende stap wil hij de digitalisering van het onderwijs in projectmanagement vormgeven.
Frank Vogelezang beschouwd aan de hand van data van ICD Metri wat de toekomst van de projectmanagerwordt. Wordt de projectmanager de productowner, de epic owner, of RTE? Komt de gezel-leermeester structuur terug of gaan we naar de bouwmeester uit de Renaissance. Wat mij betreft een warrig artikel met onjuistheden (b.v. een productowner is geen teamcaptain). ICD Metri biedt fact-based informatie maar waar zijn de facts in dit artikel, waar is de rode draad?
Wat kunnen projectmanagers doen om de juiste stuurgroepleden te krijgen? Projectmanagers kunnen een andere kijk hebben op wat een stuurgroeplid moet doen dan stuurgroepleden zelf. Rolf van den Berg onderzocht dit verschil in kijken in zijn master thesis naar karakteristieken van stuurgroepleden. Hij onderscheidt vier ‘type’ stuurgroepleden met ieder hun eigen perspectief en karakteristieken: project ambassadeur, project bestuurder, strategische manager en project sponsor.
Boekrecensie Altijd leuk om een recensie van een van je eigen boeken te mogen lezen. In dit geval recenseert Eric van Daalen Agile portfoliomanagement – De brug naar strategische wendbaarheid, dat ik samen met Rini van Solingen schreef. Uiteraard eens met de conclusie “Gezien de aandacht die portfoliomanagement op dit moment heeft, is dit boek zeker het lezen waard en kan het dienen als inspiratiebron voor het inrichten van portfoliomanagement en het vervolgens waar nodig verder te verbeteren.” Te bestellen bij managementboek.nl, Engelse versie via amazon.com
Ook weer een aantal columns in dit nummer. Wouter Haasloop Werner Gaat in zijn column in op de toekomst vak project- & programmamanager. Een wat mij betreft wat beperkte column. Dat je met alleen de kennis van de PMBoK geen succesvolle projecten kan draaien laat de Standish groep al 30 jaar zien. 10.000 vlieguren en streven naar mastery zijn keiharde voorwaarden. John Hermarij filosofeert er weer lustig op los in zijn column ‘Ben jij ook al overbodig?’. Gaat de verdergaande ontwikkeling van AI, IoT, en robots de projectmanager overbodig maken? Hij zou daarvoor graag honderd jaar in de toekomst willen kijken.
Conclusie. Er staan wederom een aantal interessante artikelen in voor de projectmanager. Persoonlijk vind ik dit nummer wat tegenvallen. Er zitten een aantal onderwerpen in die best wat dieper uitgewerkt hadden mogen worden en anderzijds vind ik een paar artikelen kwalitatief wat minder sterk of relevant voor de projectmanager. Maar dat is uiteraard mijn mening. Oordeelt u zelf.
Geen abonnee maar wel belangstelling voor het blad, en ik kan het van harte aanbevelen, dan is het online te lezen of in hardcopy voor abonnees die aan de doelgroep voldoen. Zie: KWD Resultaatmanagement.
Henny Portman's Blog 