Zojuist de laatste boekenaanwinst van KWD Resultaatmanagement via Luuk Ketel ontvangen. Een vlot lezend boekje over De stuurgroep aan het roer. Voor en door projectmanagers. Precies lang genoeg om tijdens de vlucht van Amsterdam naar Luxemburg uit te lezen. Het boekje is geschreven door Ir. Eugene Penders, Drs. Arjan Jonker, Drs. Ing. Gerard Meijer en Prof. Dr. Ir. Fred Heemstra. Het boekje is opgebouwd in een 7-tal hoofdstukken en een literatuurlijst. Mocht je denken dat literatuur over stuurgroepen beperkt is dan brengt deze lijst je wellicht op andere gedachten.
Het eerste hoofdstuk laat zien dat theorie over en praktijk van stuurgroepen vaak ver uit elkaar liggen. Kijk maar naar projecten met meerdere opdrachtgevers, opdrachtgeverhiërarchie, onduidelijke mandaten voor klankbordgroepen, en (niet sturende) stuurgroepen bemand met een leger aan meepraters, tribunezitters en mandaatlozen. Kortom genoeg stof die een boekje rechtvaardigt.
In het tweede hoofdstuk komen een 9-tal karikaturen van stuurgroepen, zoals de dictatoriale, de over aanwezige of de bijpraatstuurgroep, aan bod die op ironische wijze laten zien hoe het niet moet en gelukkig ook een, de sturende stuurgroep, die wel effectief kan werken. Het hoofdstuk wordt afgesloten met dertien manieren om als stuurgroep lid een stuurgroep te saboteren, die je uiteraard moet vertalen in gedrag dat juist het succes van het project moet vergroten.
Het derde hoofdstuk beschrijft waarom we een stuurgroep nodig hebben, wat is een stuurgroep, wat zijn de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de stuurgroep, en hoe ziet de samenstelling van de stuurgroep eruit. Uiteraard komt hierbij de theorie over stuurgroepen zoals beschreven in PRINCE2 aan bod. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een overzicht dat taken en samenstelling van de stuurgroep afzet tegen de fase (definitie, ontwerp, …) waarin het project zich bevindt. Waarbij uiteraard aangegeven wordt dat continuïteit van een aantal leden van de stuurgroep wel gewaarborgd moet blijven.
In het vierde (inleiding tot) en het vijfde hoofdstuk komen de valkuilen en het verbeteren van het functioneren van de stuurgroep aan bod. Aan de hand van een verbeterframework kan de stuurgroep haar eigen volwassenheid bepalen en wat men moet doen om naar een volgend volwassenheidsniveau te gaan. Dit model wordt uitgebreid beschreven in een ander boekje van nagenoeg dezelfde auteurs: Professionaliseren van projectmanagement. (zie ook: https://hennyportman.wordpress.com/2009/12/11/boek-review-professionaliseren-van-projectmanagement/ ). Ik zelf gebruik dit framework als discussiekatalysator bij mijn project board awareness workshops die ik regelmatig houd met managementteams. Hierbij plotten de MT leden, als stuurgroeplid of opdrachtgever, het volwassenheidsniveau van de stuurgroepen waaraan zij deelnemen. Parallel daaraan vraag ik alle projectmanagers om hetzelfde te doen voor de stuurgroepen waaraan zij rapporteren. Beide resultaten leg ik over elkaar heen en de verschillen vormen een dankbaar instrument om de discussie met de stuurgroepleden mee aan te gaan.
Het zesde hoofdstuk gaat in op het kenmerk opdrachtgever en projectmanager uit het verbeterframework. Voor zowel de opdrachtgever als de projectmanager worden een aantal stijlen weergeven en daarnaast een overzicht met zinvolle combinaties van opdrachtgever- en projectmanager stijlen. Hierbij is de best performende combinatie een geboren leider als opdrachtgever met een democratische projectmanager. Jammer alleen dat we in de praktijk het niet altijd voor het kiezen hebben.
In het laatste hoofdstuk komen een aantal nuttige tips in de vorm van do’s en don’ts voor alle betrokkenen aan bod. Bij de PM zitten deze do’s en don’ts o.a. op de relatie, op communicatie, en op verwachtingen management. Op een PM congres opende Gerrit Koch eens met vanuit Aikido afkomstigde statements:
- Those who are skilled in combat do not become angered.
- Those who are skilled at winning do not become afraid.
- Thus the wise win before the fight, while the ignorant fight to win.
Kortom organiseer als PM de besluitvorming en waak voor verassingen in de stuurgroep.
De opdrachtgever moet op zijn of haar beurt onder andere zorgen voor een zo klein mogelijke stuurgroep die is afgestemd op de projectomgeving waarbij de juiste leden zijn geselecteerd en die hun rol en verantwoordelijkheid nemen.
Conclusie het lezen meer dan waard en bruikbaar voor zowel het stuurgroeplid als de projectmanager.